صدابرداری ارزان
صدابرداری ارزان؛ وقتی با گوشی هم میشه حرفهای بود.
اگه تا حالا یه ویدئو ساختی، حتماً فهمیدی تصویر همهچی نیست. خیلی وقتها مخاطب تصویر تار یا لرزون رو تحمل میکنه، اما صدای بد رو نه! مخصوصاً الان که بیشتر محتوایی که میسازیم قراره توی گوشی دیده بشه، کیفیت صدا از هر چیزی مهمتره. حالا سوال اصلی اینکه لازمه برای صدای خوب کلی پول خرج کنیم؟ نه! میشه با تجهیزات ساده و حتی با گوشی، صدایی گرفت که تمیز، واضح و حرفهای باشه. فقط باید بلد باشی چطور از وسایل درست استفاده کنی.
اول از همه صدا از کجا خراب میشه؟ قبل از اینکه بریم سراغ راهحل، باید بدونیم صدای بد دقیقاً از چی میاد. معمولاً سه تا دلیل داره:
1. نویز محیط (صدای موتور کولر، رفتوآمد ماشینها، یا وزوز برق…)
2. دور بودن از منبع صدا مثلاً وقتی میخوای صدای یه نفر رو از چند متر اونطرفتر ضبط کنی.
3. انعکاس صدا (اکو) مخصوصاً توی اتاقهای خالی با دیوارهای صاف.
حالا بریم سراغ اینکه با کمترین هزینه، چطور میشه این سه تا رو کنترل کرد.
مرحله اول: انتخاب مکان مناسب
اول از همه باید جای ضبط رو انتخاب کنی. توی خونه ضبط میکنی؟ عالی! فقط یه اتاق انتخاب کن که فرش و پرده و مبل داشته باشه. چیزهایی که صدا رو جذب میکنن، مثل پتو و لباس، دشمن انعکاس صدا هستن. حتی بعضیا برای ضبط پادکست، دیوار هارو با شونهی تخممرغ میپوشونن که صدا کمتر بپیچه و فضا آکوستیک بشه. اگه در فضای بیرون ضبط میکنی، حواست باشه به صدای باد و ترافیک. میتونی با یه تکه فوم یا ابر، روی میکروفن گوشی رو بپوشونی تا صدای باد کمتر بشه.
مرحله دوم: استفاده از گوشی هوشمند
خیلیا فکر میکنن برای صدابرداری باید حتماً رکوردر یا میکروفن گرون بخرن، در صورتی که گوشی خودت یکی از بهترین ابزارهاست. گوشیهای امروزی کیفیت میکروفن خوبی دارن، فقط باید درست ازش استفاده کرد:
فاصله مناسب: گوشی باید حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر از دهان فاصله داشته باشه.
زاویه درست: گوشی رو مستقیم جلوی دهان نذار، یه کم مایل بگیر تا پُفِ صدا (پ و ب) کمتر شنیده بشه.
اپلیکیشن مناسب: برنامههایی مثل RecForge II یا Dolby On تنظیمات دستی برای حساسیت صدا دارن.
اگه با دوربین فیلم میگیری، بهتره صدای اصلی رو جداگانه با گوشی ضبط کنی و بعد موقع تدوین، صدا و تصویر رو هماهنگ کنی. اینجوری صدای تمیزتر داری.
مرحله سوم: میکروفنهای ارزون ولی کار راهانداز
اگه بخوای یه قدم حرفهایتر بشی، میکروفنهای ارزون زیادی هستن که میتونن کیفیت صدات رو چند برابر کنن. اینا چند تا از محبوبترینهاش هستن:
Rode SmartLav، یه میکروفن یقهای که مستقیم به گوشی وصل میشه.
BOYA BY-M1، یکی از معروفترین میکروفنهای ارزون، با سیم بلند.
Takstar SGC-598، مخصوص دوربین DSLR ولی با مبدل میشه به گوشی هم وصلش کرد.
Fifine K678، یه میکروفن رومیزی USB برای ضبط پادکست یا دوبله.
اگر بودجهت خیلی محدوده، حتی میتونی از هندزفری گوشی استفاده کنی. فقط اونو طوری قرار بده که نزدیک دهانت باشه ولی صدا بهش برخورد مستقیم نکنه.
مرحله چهارم: کنترل نویز
نویز بزرگترین دشمن صدای خوبه. برای کمکردنش چند تا ترفند ساده هست:
موقع ضبط، تمام وسایل اضافی مثل کولر، پنکه یا لپتاپ رو خاموش کن. در و پنجرهها رو ببند.
گوشی یا میکروفن رو روی چیزی ثابت بذار تا صدای لمس دست منتقل نشه. اگه صدا هنوز نویز داره، موقع تدوین از نرمافزارهایی مثل Audacity یا CapCut استفاده کن تا نویز حذف بشه.
مرحله پنجم: کنترل حجم صدا
یکی از اشتباههای رایج اینه که صدا خیلی بلند یا خیلی ضعیف ضبط میشه. قبل از ضبط اصلی، چند ثانیه تست بگیر. اگه صدا ضعیف بود (اصطلاحاً Clip میشه)، یه کم فاصله بگیر یا حساسیت میکروفن رو کمتر کن. بلندی صدا باید جوری باشه که نه اعصاب خُردکن باشه، نه مجبور بشی تا آخر ولوم گوش بدی تا بشنوی.
مرحله ششم: تدوین صدای حرفهای
بعد از ضبط، وقت ادیت صداست. اینجاست که حتی یه ضبط معمولی میتونه تبدیل به صدای سینمایی بشه!
چند نکته طلایی برای ادیت صدا:
1. نویزگیر: اول از همه نویز پسزمینه رو حذف کن.
2. اکولایزر: فرکانسهای پایین (بیس) رو کمی کم کن تا صدای بم کمتر بشه و وسطها رو بالا ببر تا وضوح بیشتر بشه.
3. کمپرسور: باعث میشه صدا یکنواختتر شنیده بشه.
4. ریورب سبک: یه مقدار خیلی کم ریورب بده تا صدا طبیعیتر بشه، اما زیادش نکن چون میشه مثل داخل حمام! برای این کارها میتونی از نرمافزارهای رایگان مثل Audacity یا نرمافزارهای موبایلی مثل Lexis Audio Editor استفاده کنی.
مرحله هفتم: همزمانی صدا و تصویر
اگه ویدئو گرفتی و صدای جدا ضبط کردی، باید موقع تدوین، صدا و تصویر رو دقیق تنظیم کنی یا به اصطلاح (سینکرونایز). سادهترین روش، کف زدن در ابتدای ضبط . وقتی صدا و تصویر کفزدن رو با هم تنظیم کنی، بقیهش خودبهخوده هماهنگ میشه.
چند نکته طلایی مخصوص نوجوانهایی که تازه شروع کردن. وقتی تجربهت بیشتر شد و تونستی ارتقا پیدا کنی، برو سراغ تجهیزات جدیتر:
Zoom H1n Recorder برای ضبط جداگانهی صدا
Rode Wireless GO II برای صدای بیسیم و تمیز
Tascam DR-05X برای صدابرداری مستند یا گفتگو
اما حواست باشه: هیچکدوم از این وسایل، بدون مهارتِ درست ضبط کردن، به درد نمیخورن. مهارت از ابزار مهمتره.
جمعبندی
یادت باشه، صدابرداری حرفهای یعنی بتونی در هر شرایطی بهترین صدا رو ضبط کنی، چه با میکروفن گوشی، چه با میکروفن حرفهای. لنگ میکروفن نمون! اگه صدابرداری برات جذابه، از همین الان با هر چیزی که داری شروع کن.
